06 Aralık 2013

SİRKÜLER NO: 2013/111 -  TTK-VUK

Konu: 2014 mali yılında kullanılacak yasal defterlerin tasdiki hakkında.

Bilindiği üzere, ticari defterler, 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu’nun birinci kitap beşinci kısmındaki 64 ila 88 inci maddelerinde düzenlenmiştir.

24 Temmuz 2012 tarih ve 2012/92 sayılı sirkülerimizde de yer verildiği üzere 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ile “Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri” ihdas edilmiş, “Yönetim Kurulu Karar Defteri”nin tutulması zorunlu hale getirilmiş ve “Yevmiye Defteri”, “Defteri Kebir” ve “Envanter Defteri” yanında işletmenin muhasebesi ile ilgili olmayan “Pay Defteri” ve “Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri” gibi defterler de ticari defter olarak kabul edilmiştir.

6102 sayılı Kanuna göre fiziki ortamda tutulan yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri yanında genel kurul toplantı ve müzakere defteri, yönetim kurulu karar defteri ve pay defterinin de kullanılmasına başlanmadan önce notere açılış onayının yaptırılması zorunludur. Ticaret şirketlerinin ticaret siciline tescili sırasında söz konusu defterlerin açılışının eskiden olduğu gibi ticaret sicili müdürlüklerine onaylatılması mümkündür.

Yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri ve yönetim kurulu karar defterinin izleyen faaliyet dönemlerindeki açılış onayları da defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önceki ayın sonuna kadar notere yaptırılacaktır. Ancak pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri, yeterli yapraklarının bulunması durumunda izleyen faaliyet dönemlerinde açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılabilecektir.

6102 sayılı Kanun, sadece yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayının yaptırılmasını zorunlu kılmış olup yevmiye defterinin kapanış onayının, izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar, yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayının ise izleyen faaliyet döneminin birinci ayının sonuna kadar notere yaptırılması gerekmektedir. Dolayısıyla genel kurul toplantı ve müzakere defteri ile pay defteri yanında defteri kebir ve envanter defterinin kapanış tasdiki de yaptırılmayabilecektir.

Defter açılış ve kapanış onaylarını yaptırmayanlar, Kanunun 562 nci maddesi gereği 4.000 TL idari para cezası ile cezalandırılacaktır:

Elektronik ortamda tutulacak ticari defterlerin açılışlarında ve yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanışında ise noter onayı aranmayacaktır.

6102 sayılı Kanun, 6102 sayılı Kanuna tabi gerçek ve tüzel kişilere Vergi Usul Kanununun defter tutma ile ilgili 171 ila 192 ve 197 ila 209 uncu maddelerine, kayıt zamanıyla ilgili 219 uncu maddesine ve muhasebe usulünü seçmekte serbestlik hakkındaki 175 inci maddesi ile yetki hakkındaki mükerrer 257 nci maddesinde verilen yetkilere istinaden Maliye Bakanlığı’nca yapılan düzenlemelere uyma zorunluluğu getirmiştir.

Bilindiği üzere;

- Vergi Usul Kanunu’nun 220, 221 ve 222’nci maddeleri gereği yevmiye defteri, envanter defteri ve imalat (muhasebe işlemlerinin Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerinde yer alan 7/A seçeneğine göre izlenmesi halinde tutulmamaktadır.) defterinin,

- Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257’nci maddesi ile 20 Seri No’lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği uyarınca damga vergisi defterinin,

kullanılmasına başlanılmadan önce tasdiki zorunludur. Anılan Kanuna göre ötedenberi işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda (hesap dönemi takvim yılı olanlarda Aralık ayı içinde), defterlerini ertesi yılda da kullanmak isteyenler ise, ilgili hesap döneminin ilk ayı içerisinde (hesap dönemi takvim yılı olanlarda Ocak ayı içinde) ara tasdik yaptırmak zorundadırlar.

Vergi Usul Kanunu, 30/3 maddesi ile tutulması mecburi olan defterlerin hepsi veya bir kısmının tutulmamış veya tasdik ettirilmemiş olması halini re’sen takdir nedeni saymakta ve vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanunî ölçülere dayanılarak tespitinin mümkün olmadığı gerekçesi ile hem vergi matrahının takdir komisyonu veya vergi inceleme elemanı tarafından belirlenmesini istemekte hem de usulsüzlük cezası kesilmesini öngörmektedir.

406 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği gereği Noterler, onayladıkları defterleri, elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirmektedirler. Türkiye Noterler Birliği’nin yayınlamış olduğu “SMMM Defter Bilgi Girişi Uygulaması Kullanım Kılavuzu”na göre onaylanacak defterlerin Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler tarafından, TNBOnline sitesi aracılığı ile önceden elektronik ortamda veri girişinin yapılması ve uygulama tarafından verilen defter liste numarası ile Noterliklere gidilmesi durumunda, defter onaylama işlemleri hatasız, hızlı ve eksiksiz olarak tamamlanabilecektir.

Bu çerçevede;

- 2014 yılında yeni defter kullanacak olan mükelleflerin, yasal defterlerini 31 Aralık 2013 Salı gününe kadar,

- 2013 yılında kullandıkları defterleri 2014 yılında da kullanmaya devam etmek isteyen mükellefler ise kullanmaya devam edecekleri defterlerini 31 Ocak 2014 Cuma gününe kadar (ara tasdik),

notere tasdik ettirmek zorundadırlar.

Diğer taraftan, 2014 takvim yılı içerisinde elektronik defter uygulamasına geçmeleri zorunlu kılınan mükelleflerin 01 Eylül 2014 tarihi itibariyle Gelir İdaresi Başkanlığı'na başvurmuş olması gerekmekte olup elektronik defter yazılımlarını kendileri geliştiren mükelleflerin ise 01 Eylül 2014 tarihi itibariyle elektronik defter test süreçlerini başarı ile tamamlamış olmaları gerekmektedir (Bakınız: 2013/092 ve 2013/110 sayılı sirkülerlerimiz.)

1 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 3.3.4 üncü bölümüne göre ise, aylık dönem, sadece onaya sunulan ayın defter kayıtlarını ifade etmekte olup, önceki aylara ait kayıtları içermez. Ancak, hesap dönemi veya takvim yılı içinde, defterlerini elektronik ortamda oluşturmaya başlayanlar, izleyen ilk ayda oluşturacakları elektronik defterlerde, ilgili hesap döneminin başından içinde bulundukları döneme kadar gerçekleştirilen tüm kayıtlara yer vereceklerdir. Ayrıca elektronik defter tutmaya başladıkları tarih itibarıyla eski defterlerine kapanış tasdiki yaptıracaklardır.

Bu çerçevede, 2014 takvim yılına ait yasal defterler için 31 Aralık 2013 Salı gününe kadar açılış tasdiki yaptırılmalı, elektronik defter tutmaya başlanılan tarihte ise kapanış tasdiki yaptırılarak elektronik deftere geçildikten sonraki ilk ayda oluşturulacak elektronik defterlerde ilgili hesap döneminin başından içinde bulunulan döneme kadar gerçekleştirilen tüm kayıtlara yer verilmelidir.

Yer verilen konularda ek bilgi istenildiğinde lütfen bizimle temasa geçiniz.

Saygılarımızla,

SİGMA

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

ÖZP