30 Eylül 2011

SİRKÜLER NO: 2011/083  -  VUK  -  MENKUL KIYMET

Konu: 30.09.2011 tarihi itibarı ile şirket aktifinde yer alan hisse senedi, hazine bonosu, devlet tahvili ile yatırım fonu katılma belgelerinin Vergi Usul Kanunu’nun 279’ uncu maddesi gereğince değerlemeye tabi tutulması hakkında açıklamalar.

Vergi Usul Kanunu’nun 31 Aralık 1998 tarihinden itibaren yürürlükte olan, menkul kıymetlerin değerlenmesine ilişkin 279’uncu maddesi ve mülga 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’na ilişkin 6 Şubat 2000 tarih ve 23956 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 67 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği de dikkate alınarak 30.09.2011 tarihi itibariyle GEÇİCİ VERGİYE ve KURUMLAR VERGİSİNE TABİ KAZANCIN belirlenmesi için yapılması gereken işlemlere aşağıda yer verilmiştir.

V.U.K. 279’uncu madde ve 67 Sıra Nolu KVK Tebliği uyarınca hisse senetleri ile portföyünün en az % 51’i Türkiye'de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgeleri dışında kalan menkul kıymetlerin borsa rayici ile değerlenmesi gerekmektedir.

Buna göre;

- Borsa rayici yoksa veya

- Borsa rayicinin muvazaalı olarak oluştuğu anlaşılırsa,

Borsa rayici yerine menkul kıymetin maliyet bedeline değerleme gününe kadar oluşan gelir tutarının eklenmesi suretiyle bulunacak tutar esas alınacaktır.

Aynı Kanunun 263’üncü maddesinde borsa rayicinin oluşumunda normal temevvüçler (dalgalanma) dışında bariz kararsızlıklar görülen hallerde değerlemeye takaddüm eden 30 gün içindeki ortalama rayici borsa rayici olarak esas aldırmaya Maliye Bakanlığı’nın yetkili olduğu belirtilmiştir.

Buna göre Maliye Bakanlığı'nca aksi yönde bir düzenleme yapılmadığı sürece borsada son muamele gününde oluşan rayiç esas alınmak suretiyle değerleme yapılacaktır. Ancak daha sonra yapılacak vergi incelemeleri ile borsada oluşturulan rayicin muvazaalı olduğu anlaşılırsa Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde gerekli tarhiyatların yapılması durumu söz konusudur.

Kurumların 30.09.2011 tarihi itibariyle vergi mevzuatında yer alan değerleme esaslarından farklı esaslara göre değerleme yapmaları durumunda, vergi matrahının belirlenmesi amacıyla aşağıdaki yer verilen açıklamalar dahilinde vergi hesabında gerekli düzeltmelerin yapılması zorunludur.

Vergiye tabi matrah açısından değerlemeler aşağıdaki gibi olmalıdır.

1. Hisse Senetleri

Vergi Usul Kanunu’nun 279’uncu maddesine göre, hisse senetleri ile portföyünün en az % 51’i Türkiye’de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgeleri alış bedeli ile değerlenmelidir.

Söz konusu menkul kıymetler ile ilgili olarak değer düşüklüğü karşılığı ayrılması durumunda söz konusu karşılık kanunen kabul edilmeyen gider olarak vergi matrahına ilave edilecek, değer artış gelirleri hesaplanması durumunda da bu tutarlar vergi hesabında indirim konusu yapılacaktır.

Bu durumda 30.09.2011 tarihi itibariyle, 01.01.2005 tarihinden sonra alınan hisse senetlerinin Vergi Usul Kanunu’nun 279’uncu maddesine göre alış bedeli ile, 01.01.2005 tarihinden önce alınan hisse senetlerinin ise Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298’inci maddesine göre yapılan belirlemeler doğrultusunda 31.12.2004 tarihi itibariyle enflasyona göre düzeltilmiş değerleriyle muhasebe kayıtlarında yer almaları gerekmektedir.

2. Hazine Bonosu-Devlet Tahvili

Kurumlar 30.09.2011 tarihi itibarı ile aktiflerinde bulundurdukları hazine bonosu ve devlet tahvillerini 30.09.2011 tarihinde borsada meydana gelen işlemlerin ortalama değeri ile değerleyeceklerdir.

30.09.2011 tarihinde borsada işlem görmeyen hazine bonosu devlet tahvilleri (eurobondlar dahil) için ise alış değeri ile itfa değeri arasındaki faizin 30.09.2011 tarihine kadar işlemiş kısmını vergi hesabında gelir olarak dikkate almak gerekmektedir.

Diğer taraftan 30.09.2011 tarihinde borsada işlem görmeyen eurobondların ve döviz cinsinden ihraç edilmiş iç borçlanma senetlerinin döviz cinsinden kayıtlara giren alım bedellerinin kur değerlemelerinin yapılması gerektiğini hatırlatmak isteriz.

3. Yatırım Fonu Katılma Belgesi

Portföyünde % 51’den az hisse senedi bulunduran yatırım fonlarının şirketlerce iktisap edilen katılma belgeleri 30.09.2011 tarihinde açıklanan değerleri ile değerlemeye tabi tutulacaktır.

30.09.2011 tarihinde IMKB Tahvil ve Bono Piyasası’nda işlem gören Hazine Bonosu ve Devlet Tahvilleri ile bunların değerlemeye esas fiyatlarına aşağıda yer verilmiştir. 30.09.2011 tarihinde aktiflerinde aşağıdaki kamu kağıtlarını bulunduran şirketlerin değerlemelerini kurumlar vergisi matrahı açısından aşağıdaki fiyatlarla yapmaları, söz konusu kağıtları 30.09.2011 itibariyle başka esaslara göre değerlemiş olan kurumların ise bu fiyatlara göre vergi matrahını düzeltmeleri gerekmektedir (söz konusu fiyatlar İMKB’nin web sitesinden alınmıştır).

Yer verilen konularda ek bilgi istenildiğinde lütfen bizimle temasa geçiniz.

Saygılarımızla,

SİGMA

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.