31 Aralık 2003

SİRKÜLER NO: 2003/179 – VUK  -  MENKUL KIYMET

 

Konu: 31 Aralık 2003 tarihi itibarı ile şirket aktifinde yeralan hisse senedi, hazine bonosu-devlet tahvili ile yatırım fonu katılma belgelerinin Vergi Usul Kanunu’nun 279 uncu maddesi gereğince değerlemeye tabi tutulması hakkında açıklamalar.

Vergi Usul Kanunu’nun 31 Aralık 1998 tarihinden itibaren yürürlükte olan, menkul kıymetlerin değerlenmesine ilişkin 279 uncu maddesi ve 6 Şubat 2000 tarih ve 23956 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 67 Sıra Nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği de dikkate alınarak 31 Aralık 2003 tarihi itibarı ile GEÇİCİ VERGİYE ve KURUMLAR VERGİSİNE TABİ KAZANCIN belirlenmesi için yapılması gereken işlemlere aşağıda yerverilmiştir.

V.U.K. 279 uncu madde ve 67 Sıra Nolu K.V.K. Tebliği uyarınca hisse senetleri ile portföyünün en az  % 51’i Türkiye'de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgeleri dışında kalan menkul kıymetlerin borsa rayici ile değerlenmesi gerekmektedir.

Buna göre;

- Borsa rayici yoksa veya

- Borsa rayicinin muvazaalı olarak oluştuğu anlaşılırsa,

Borsa rayici yerine menkul kıymetin maliyet bedeline değerleme gününe kadar oluşan gelir tutarının eklenmesi suretiyle bulunacak tutar esas alınacaktır.

Aynı Kanunun 263 üncü maddesinde borsa rayicinin oluşumunda normal temevvüçler (dalgalanma) dışında bariz kararsızlıklar görülen hallerde değerlemeye takaddüm eden 30 gün içindeki ortalama rayici borsa rayici olarak esas aldırmaya Maliye Bakanlığı’nın yetkili olduğu belirtilmiştir.

Buna göre Maliye Bakanlığı' nca aksi yönde bir düzenleme yapılmadığı sürece borsada son muamele gününde oluşan rayiç esas alınmak suretiyle değerleme yapılacaktır. Ancak daha sonra yapılacak vergi incelemeleri ile borsada oluşturulan rayicin muvazaalı olduğu anlaşılırsa Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde gerekli tarhiyatların yapılması durumu sözkonusudur.

Kurumların 31.12.2003 itibariyle vergi mevzuatında yeralan değerleme esaslarından farklı esaslara göre değerleme yapmaları durumunda, vergi matrahının belirlenmesi amacıyla aşağıdaki yerverilen açıklamalar dahilinde vergi hesabında gerekli düzeltmelerin yapılması zorunludur.

Vergiye tabi matrah açısından değerlemeler aşağıdaki gibi olmalıdır.

1.Hisse Senetleri

Hisse senetleri ile portföyünün en az % 51’i  Türkiye’de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgeleri alış bedeli ile değerlenmelidir.

Sözkonusu menkul kıymetler ile ilgili olarak değer düşüklüğü karşılığı ayrılması durumunda sözkonusu karşılık kanunen kabul edilmeyen gider olarak vergi matrahına ilave edilecek, değer artış gelirleri hesaplanması durumunda da bu tutarlar vergi hesabında indirim konusu yapılacaktır.

2. Hazine Bonosu-Devlet Tahvili

Kurumlar 31.12.2003 tarihi itibarı ile aktiflerinde bulundurdukları hazine bonosu ve devlet tahvillerini 31.12.2003 tarihinde borsada meydana gelen işlemlerin ortalama değeri ile değerleyeceklerdir. 31.12.2003 tarihinde borsada işlem görmeyen hazine bonosu devlet tahvilleri için ise alış değeri ile itfa değeri arasındaki faizin 31.12.2003 tarihine kadar işlemiş kısmını vergi hesabında gelir olarak dikkate almak gerekmektedir.

Örneğin 03.11.2003 tarihindeki ihaleden 70.000 TL’ ye alınan 31 Ocak 2004 vadeli ve vadesinde 100.000 TL tahsil edilecek hazine bonosunun 31.12.2003 tarihi itibariyle faiz geliri aşağıdaki gibi hesaplanacaktır:

(100.000-70.000) / 90 gün * 58 gün = 19.333,3 TL

T.C. Hazinesi’nce yurtdışına ihraç edilen eurobondların borsa rayici bulunmamaktadır. Dolayısı ile bu menkul kıymetler de alış değeri ile itfa değeri arasındaki faizin 31.12.2003 tarihine kadar işlemiş kısmını gelir yazmak sureti ile değerlemeye tabi tutulacaklardır.

Diğer taraftan eurobondların ve döviz cinsinden ihraç edilmiş iç borçlanma senetlerinin döviz cinsinden kayıtlara giren alım bedellerinin kur değerlemelerinin yapılması gerektiğini hatırlatmak isteriz.

3. Yatırım Fonu Katılma Belgesi

Portföyünde % 51’den az hisse senedi bulunduran yatırım fonlarının şirketlerce iktisap edilen katılma belgeleri 31.12.2003 tarihinde açıklanan değerleri ile değerlemeye tabi tutulacaktır. Konuyla ilgili farklı görüşler bulunmasına rağmen Maliye Bakanlığı’nın şu andaki görüşü bu şekildedir.

31.12.2003 tarihinde IMKB Tahvil ve Bono Piyasası’ nda işlem gören Hazine Bonosu ve Devlet Tahvilleri (döviz cinsinden ihraç olunan (F) tanımlı kamu kağıtları dahil) ile bunların değerlemeye esas fiyatlarına aşağıda yerverilmiştir. 31.12.2003 tarihinde aktiflerinde aşağıdaki kamu kağıtlarını bulunduran şirketlerin değerlemelerini kurumlar vergisi matrahı açısından aşağıdaki fiyatlarla yapmaları, sözkonusu kağıtları 31.12.2003 itibariyle başka esaslara göre değerlemiş olan kurumların ise bu fiyatlara göre vergi matrahını düzeltmeleri gerekmektedir. 

VALÖR			Hazine Bonosu ve Tahvillerin Tanımı	Ağırlıklı Ortalama Fiyat
31	/	12	TRB210104T18	98,732
31	/	12	TRT210104T18	106,570
31	/	12	TRT280104T11	98,246
31	/	12	TRB110204T19	97,310
31	/	12	TRB180204T12	96,939
31	/	12	TRT030304T26	96,082
31	/	12	TRB170304T12	95,230
31	/	12	TRT170304T12	102,529
31	/	12	TRB070404T13	93,911
31	/	12	TRT280404T18	92,648
31	/	12	TRB050504T14	92,187
31	/	12	TRT120504T15	105,250
31	/	12	TRT260504T19	91,024
31	/	12	TRB090604T19	90,228
31	/	12	TRT070704T10	88,563
31	/	12	TRB210704T12	87,727
31	/	12	TRT110804T13	106,717
31	/	12	TRT180804T16	86,191
6	/	1	TRT080904F13	97,695
31	/	12	TRT220904T27	84,402
31	/	12	TRT271004T11	82,553
31	/	12	TRT151204T13	80,206
31	/	12	TRT190105T11	108,850
31	/	12	TRT260105T12	78,347
31	/	12	TRT110505T23	107,014
6	/	1	TRT210905F23	103,050
31	/	12	TRT191005T10	110,257
6	/	1	TRT191005F16	102,100
31	/	12	TRT161105T12	104,808

 

Yerverilen konularda ek bilgi istenildiğinde lütfen bizimle temasa geçiniz.

Saygılarımızla,

SİGMA

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

 

 

CCA