26 Aralık 2000
SİRKÜLER NO: YMM-1244-
2000/123 – VUK
Konu:
31 Aralık 2000 tarihi itibarı ile şirket aktifinde yeralan hisse senedi, hazine
bonosu- devlet tahvillerinin Vergi Usül Kanunu’nun 279uncu maddesi gereğince
değerlemeye tabi tutulması hakkında açıklamalar aşağıdadır.
Bilindiği üzere Vergi Usul Kanunu’nun menkul
kıymetlerin değerlenmesi ile ilgili 279uncu maddesi 31 Aralık 1998 tarihinden
itibaren yürürlüktedir. Sözkonusu madde ve 6 Şubat 2000 tarih ve 23956 sayılı
resmi Gazete yayımlanan 67 sıra numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği de
dikkate alınarak 31 Aralık 2000 tarihi itibarı ile KURUMLAR VERGİSİ’NE TABİ
KAZANCIN belirlenmesi için yapılması gereken işlemlere aşağıda yerverilmiştir.
1.Hisse
Senetleri
Hisse senetleri ile portföyünün en az %
51’i Türkiye’de kurulmuş bulunan
şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgeleri alış
bedeli ile değerlenir. Kurumlar vergisi açısından sözkonusu menkul kıymetler
ile ilgili olarak ayrılacak değer düşüklüğü karşılığı kanunen kabul edilmeyen
gider niteliğinde olup bu menkul kıymetler için reeskont ettirilecek değer
artış gelirleri de kurumlar vergisi hesabında indirim konusu yapılacaktır.
2.
Hazine Bonosu-Devlet Tahvili
Hisse senetleri ile portföyünün en az %51 i
Türkiye'de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu
katılma belgeleri dışında kalan menkul kıymetlerin borsa rayici ile
değerlenmesi esası getirilmiştir. Sözkonusu madde uyarınca;
- Borsa rayici yoksa veya
- Borsa rayicinin muvazaalı olarak oluştuğu
anlaşılırsa,
Borsa rayici yerine menkul kıymetin maliyet
bedeline değerleme gününe kadar oluşan gelir tutarının eklenmesi suretiyle
bulunacak tutar esas alınacaktır.
Aynı Kanunun 263 üncü maddesinde borsa rayicinin
oluşumunda normal temevvüçler (dalgalanma) dışında bariz kararsızlıklar görülen
hallerde değerlemeye takaddüm eden 30 gün içindeki ortalama rayici borsa rayici
olarak esas aldırmaya Maliye Bakanlığı’nın yetkili olduğu belirtilmiştir.
Buna göre Maliye Bakanlığı'nca aksi yönde bir
düzenleme yapılmadığı sürece borsada son muamele gününde oluşan rayiç esas
alınmak suretiyle değerleme yapılacaktır. Ancak daha sonra yapılacak vergi
incelemeleri ile borsada oluşturulan rayicin muvazaalı olduğu anlaşılırsa Vergi
Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde gerekli tarhiyatların yapılacağı açıktır.
Yukarıda yapılan açıklamaların ışığında kurumlar
31 Aralık 2000 tarihi itibarı ile aktiflerinde bulundurdukları hazine bonosu ve
devlet tahvillerini (eğer sözkonusu menkul kıymetler 26 Aralık 2000 tarihinde
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası-Tahvil ve Bono Piyasasında işlem gördü ise )
26 Aralık 2000 tarihinde borsada meydana gelen işlemlerin ortalama değeri ile değerlemeye
tabi tutacaklardır. 26 Aralık 2000 tarihinde borsada işlem görmeyen hazine
bonosu devlet tahvilleri için ise 4369 sayılı Kanunun gerekçesine göre alış
değeri ile itfa değeri arasındaki faizin 31 Aralık 2000 tarihine kadar işlemiş
kısmını gelir yazmak sureti ile değerlemeye tabi tutmak gerekecektir.
T.C. Hazinesi’nce yurtdışına ihraç edilen
eurobond’ların borsa rayici bulunmamaktadır. Dolayısı ile bu menkul kıymetler
de alış değeri ile itfa değeri arasındaki faizin 31 Aralık 2000 tarihine kadar
işlemiş kısmını gelir yazmak sureti ile değerlemeye tabi tutulacaklardır.
26 Aralık 2000 Tarihi İtibariyle IMKB’de İşlem
Gören Hazine Bonosu Ve Devlet Tahvilleri İle Bunların Değerlemeye Esas
Fiyatları
|
Hazine Bonosu ve Tahvillerin |
Ortalama |
|
Tanımı |
Fiyat |
|
TRT060101T10 |
116000 |
|
TRT210201T10 |
115091 |
|
TRT210201T28 |
89269 |
|
TRT210301T19 |
100500 |
|
TRT160501K13 |
11500 |
|
TRT230501T15 |
77383 |
|
TRT200601T17 |
75908 |
|
TRT180701T10 |
77233 |
|
TRT150801K11 |
10300 |
|
TRT220801T13 |
79626 |
|
TRT031001T12 |
110000 |
|
TRT121201T19 |
64982 |
|
TRT230102A19 |
72000 |
|
TRT230102T18 |
106091 |
|
TRT200202T10 |
69542 |
|
TRT150502A15 |
71503 |
|
TRT150502K13 |
6500 |
|
TRT150502T14 |
107255 |
|
TRT240702K10 |
6500 |
|
TRT240702T11 |
107592 |
|
TRT140802T12 |
105027 |
3.
Yatırım Fonlarının Katılma Belgesi
Portföyünde % 51’den az hisse senedi bulunduran
yatırım fonlarının şirketlerce iktisap edilen katılma belgeleri (eğer sözkonusu
katılma belgeleri borsada işlem görünüyorsa 22 Aralık 2000 tarihinde borsadaki
meydana gelen işlemlerin ortalama değeri ile değerlemeye tabi tutacaklardır. 22
Aralık 2000 tarihinde borsada işlem görmeyen yatırım fonu katılma belgelerinin
ise fon tarafından 26 Aralık 2000 tarihinde açıklanan değeri ile 31 Aralık 2000
tarihinde değerlemeye tabi tutulması gerekecektir.
Yerverilen konularda ek bilgi istenildiğinde
lütfen bizimle temasa geçiniz.
Saygılarımızla,
SİGMA
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.
FV